W swojej codziennej praktyce spotykam się z wieloma definicjami „władzy rodzicielskiej”.
Proszę mi wierzyć, że Klienci rozumieją to pojęcie w przeróżny sposób – najczęściej, taki, który jest dla nich najwygodniejszy.
Jak należy w takim razie rozumieć pojęcie „władzy rodzicielskiej”?
Polski kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji władzy rodzicielskiej. W doktrynie polskiego prawa przyjmuje się, że władza rodzicielska obejmuje zespół obowiązków rodziców i praw, jakie im przysługują w stosunku do dziecka, w celu należytego wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. W sytuacji, gdy jedno z rodziców nie żyje, albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska
przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej, albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu. Co może doprowadzić do takiej sytuacji? Odpowiedź brzmi: orzeczenie sądu. Władza rodzicielska rodzica może zostać ograniczona na skutek orzeczenia sądu. Oznacza to, że drugi rodzic będzie wtedy uprawniony do samodzielnego wykonywania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem w zakresie określonym w orzeczeniu sądu.
Życie pisze różne scenariusze, zdarza się, że rodzice nie są w stanie sprawować władzy rodzicielskiej. Co w takiej sytuacji? Prawo polskie umożliwia rodzicom zwrócenie się do sądu opiekuńczego lub innego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej. W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, na podstawie umowy zawartej między starostą a rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka.
Istnieje również możliwość wyrażenia przez rodziców zgody na przysposobienie dziecka, dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy rodzice nie chcą sprawować władzy rodzicielskiej/lub sprawować jej nie mogą.
Gdyby rodzice sprawując należycie władzę rodzicielską nad dzieckiem zagrażali jego dobru, ich władza rodzicielska może być ograniczona w drodze orzeczenia sądu opiekuńczego, a dziecko może być umieszczone w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w instytucjonalnej pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Dlaczego kwestia „władzy rodzicielskiej” jest tak istotna w przypadku rozwodu rodziców?
Składając pozew o rozwód musicie Państwo mieć świadomość, że sąd wydając orzeczenie o rozwodzie, separacji lub o unieważnieniu małżeństwa ma obowiązek rozstrzygnąć o władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, chyba że w odniesieniu do władzy rodzicielskiej w danym przypadku nie ma jurysdykcji.
Czy rodzice mają wpływ na to komu z nich zostanie przyznana władza rodzicielska?
Rozstrzygając o władzy rodzicielskiej sąd polski może uwzględnić pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.
Polskie przepisy nie precyzują formy w jakiej ma być zawarte porozumienie rodzicielskie. Należy podkreślić, że porozumienie rodziców co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej nie wywołuje skutków prawnych, a jedynie może stanowić podstawę orzeczenia sądowego w tym zakresie. Co istotne, takie porozumienie może zostać również zawarte w drodze mediacji.
W kolejnym wpisie znajdziecie Państwo dodatkowe informację związane z władzą rodzicielską – serdecznie zapraszam do lektury i kontaktu ze mną w razie pytań!
